Ambitie, verbeeldingskracht en een ‘integrale aanpak’ zijn nodig om een veilige en gezonde leefomgeving te borgen voor de toekomst. Deze kijk op gebiedsontwikkeling, stedenbouw en volkshuisvesting past binnen de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) en krijgt concreet vorm in het Ontwerp en Bouw Platform. In de NOVI werkt het Rijk samen met haar partners aan een duurzame toekomst van de leefomgeving, waarbij ze inspeelt op transities in onder meer energie, klimaat, mobiliteit en circulariteit. Het organiseren van ruimte en vastgoed vergt ook een intensieve samenwerking en interactie tussen mensen en vakgebieden. Mensen die inspireren, voortdurend nieuwe verbanden ontdekken, opgaven en kansen identificeren en werken aan de wetenschappelijke positionering van architectuur, stedenbouw en landschap. In deze middagsessie - onder leiding van Carolien Gehrels - nemen Ben van Berkel, Heleen Herbert, Emiel Reiding, Tamara Streefland, Ewoud Dekker en Hans de Jonge u mee in hun verbeeldingskracht en kennis over duurzame verstedelijking aan de hand van concrete ontwikkellocaties in Amsterdam en Rotterdam. Minister Kajsa Ollongren sluit dit programmaonderdeel feestelijk af met de uitreiking van de Hudig-penning, een onderscheiding die eens in de vijf jaar toekomt aan diegene die zich op bijzondere wijze verdienstelijk heeft gemaakt op het gebied van de volkshuisvesting en/of stedenbouw in Nederland.

Presentaties

Steden, groot en klein, zijn de spelers op het wereldtoneel in het vinden van de oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Internationale samenwerking aangaan, over de grens kijken helpt daarbij.

Maar hoe vind je de weg naar kennis, netwerken en subsidiemogelijkheden die er voor handen zijn? En wat levert het eigenlijk op?  Daarover gaat het tijdens dit deelcongres in de ochtend onder leiding van Wobine Buijs-Glaudemans (burgemeester van Oss). Schiedam, Tilburg, Eindhoven, Haarlem en andere steden vertellen hoe zij internationaal en in Europa samenwerken en wat het hen heeft gebracht. Afsluitend is er tijd om contact te leggen en vragen te stellen over alles wat je altijd wilde weten over de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s), de Europese Agenda Stad, DEALS, URBACT, Interreg en Eurotowns.

Presentaties

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat onze steeds drukkere steden veilig blijven? Welke rol spelen preventie en repressie daarin, en hoe vinden we tussen beiden een goede balans? Onder gespreksleiding van Patrick van den Brink (directeur van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid) zal George Rasker (programmadirecteur Aanjaagteam Ondermijning) in de ochtend ingaan op de vraag wat de impact is van ondermijning en hoe gemeenten samen met o.a. justitie, politie en de Belastingdienst de georganiseerde misdaad hard kunnen aanpakken? Tevens zullen we praten over het vegroten van de weerbaarheid van het bestuur, het betrekken van het bedrijfsleven en de inzet van big data. Innovatieve en verrassende voorbeelden uit de praktijk van verschillende steden komen aan bod. De middag starten we met een lezing van Pieter Winsemius (voormalig minister en voorzitter van het BOA Platform) over maatwerk in het veiligheidsbeleid. De ene buurt is de andere niet en daarom vraagt elke buurt om een eigen aanpak. Remco Spithoven (lector Maatschappelijke Veiligjeid bij Saxxion University) haakt hierop in: Samenwerken aan veiligheid op kleine schaal is ingewikkeld. Hoe opereer je in een spanningsveld tussen verschillende organisatiedoelen, expertises, mandaten en uiteindelijk verschillende mensen? Lokale voorbeelden van effectief buurtmaatwerk passeren de revue.

Presentaties

Meer bewegen, gezonder eten: het recept voor een lang en gelukkig leven. Maar hoe doe je dat in een stad die steeds voller wordt en de druk op de publieke ruimte steeds groter? En hoe stimuleer je gezond eten in een omgeving waarin verleidingen van onder meer fast food letterlijk om de hoek liggen? Daarover gaat dit deelcongres in het fraaie DLC Restaurant. In de ochtend richten we ons op het makkelijker maken voor inwoners van de stad om meer te bewegen. David van Bodegom (Leyden Academy) gaat in op de vraag hoe je mensen daartoe kunt verleiden gevolgd door interessante voorbeeldprojecten en workshops. De middag staat in het teken van gezond eten en start met een inspirerende lezing van Roel Hermans (Voedingscentrum) over het ombuigen van ongezond eetgedrag. Hoogleraar Rurale Sociologie Han Wiskerke (WUR) gaat in op stedelijk voedselbeleid als nieuwe trend. In de twintigste eeuw is de landbouw en de voedselvoorziening bijna volledig aan het zicht van de stedeling onttrokken. Nu wordt er een soort tegenbeweging zichtbaar en zien we een toename van stadslandbouw, zoals moestuinen in stadsparken en braakliggende terreinen en viskwekerijen op oude fabrieksterreinen. Wat heeft dat voor gevolgen voor de stad? En wat betekent dat voor het eetpatroon van de stedelingen? Beide dagdelen worden afgesloten met inspirerende praktijkcases. Dagvoorzitter is Mieke Spaans, manager communicatie & strategie bij Jongeren Op Gezond Gewicht.

Lees het interview Hoe richt je de stad zo in dat gezond leven vanzelf gaat?

Presentaties

Hoe kun je je als stad wapenen tegen grote tegenslag zoals natuurgeweld, rellen en aanslagen, het verlies van een industrietak? Dat thema staat centraal in dit actuele deelcongres in de Circusschool.

In de ochtend staat het voorkomen van tegenslag centraal. Chief Resilience Officers Anne-Marie Hitipeuw (Den Haag) en Arnoud Molenaar (Rotterdam) laten de kansen zien die het ontwikkelen van integrale resilience-strategieën voor je stad oplevert. Workshops zijn er van Arcadis ('Hoe brengt u investeringen in klimaatadaptatie op gang'), Samen Klimaatbestendig ('De klimaateffectatlas: hoe zet je kaartmateriaal in bij klimaatadaptatie?') en Stimuleringsfonds Creatieve Industrie ('Hoe verbind je klimaatadaptatie met andere maatschappelijke vraagstukken bij nieuwe ontwerpen voor gebouwen en gebieden?').

In de middag neemt professor Ira Helsloot (Crisislab) je mee in de wereld van crisisbeheersing: hoe reageer je snel en adequaat op een noodsituatie, en hoe kun je op de langere termijn sterker uit een crisis komen? Veiligheidsexpert Ruud Bitter was onder meer betrokken bij de nasleep van twee grote incidenten in Alphen aan den Rijn (schietpartij en instorten brug) en vertelt hoe je in de nasleep van rampen kunt vertrouwen op de veerkracht van de bevolking.

In de middag oefenen we onder leiding van Ira Helsloot in een situation room: in een snelkookpan moeten de deelnemers reageren op oplopende sociale onlusten de stad. Ruud Bitter leidt een workshop over hoe je als overheid beter kunt omgaan met de natuurlijke veerkracht van de samenleving.

Presentaties

Kom naar het deelcongres De Creatieve Stad in het sfeervolle Centraal Ketelhuis en ontmoet de makers: architecten, ontwerpers, kunstenaars, theatermakers. De creatieve geesten die telkens weer onverwachte oplossingen verzinnen voor de soms taaie problemen waar de stad zich voor gesteld ziet. In de ochtend hoort en zie je prachtige voorbeelden van hoe zij kunnen helpen bij het fysiek ontwikkelen van een mooie, levendige, vitale stad, juist ook op de plekken waar dat niet vanzelf gaat. In de middag komen fraaie voorbeelden voorbij van hoe de creatieve professionals op sociaal gebied verrassende interventies kunnen ontwerpen. Dit deelcongres staat onder leiding van Elisabeth van den Hoogen.

Presentaties

‘Van wie is de stad?’ Die vraag staat centraal in dit deelcongres onder leiding van journaliste Floor Milikowski, die hierover recent het gelijknamige boek publiceerde. Hoe kan een stad economisch succesvol zijn en tegelijkertijd leefbaar, een fijne plek om te wonen? Hoe houden we welvaart en welzijn met elkaar in balans? In de ochtend lopen we met Floor virtueel door haar Amsterdam, dat dreigt te bezwijken onder haar eigen succes. We gaan daarna met een aantal experts in op de vraag hoe je de fysieke ruimte zo inricht dat deze recht doet aan de economische- en woonbelangen van iedereen. In de middag richten we ons op de sociaal-economische kant en starten we met interessante cijfers van onder meer het Planbureau voor de Leefomgeving. Hoe kunnen we de stadseconomie zo inrichten dat iederéén profiteert?

Lees het interview ‘We kijken allemaal naar de groei en krimp van steden’

Presentaties

In Nederlandse steden staan we voor grote transformatieopgaven. Zo moeten er voor 2040 een miljoen woningen bij en willen we in 2050 volledig van het aardgas af zijn. Onder leiding van Suzanne Potjer en Peter Pelzer van Urban Futures Studio (Universiteit Utrecht) kijken we hoe we deze kans kunnen benutten en tegelijkertijd werken aan een brede stadsvernieuwing.  Hoe we ‘wijken van de toekomst’ kunnen realiseren waar het leven niet alleen bestaat uit minder gas en meer bakstenen, maar waarin er op allerlei manieren vooruitgang is bereikt. De ochtend staat in het teken van de grote ideeën. Wat willen we bereiken in onze wijken? Wat zijn de grote vernieuwende ideeën waarmee we dit kunnen bereiken? Sprekers zijn wethouder Roeland van der Schaaf (Groningen), BNA, Gemeente Amsterdam, Personal Architecture en Rijkswaterstaat. De middag zoomt in op de praktische stappen die nu al gezet worden om wijken van de toekomst te realiseren. De praktische realiteit staat vaak in scherp contrast met de grote ideeën. Het is echter niet onmogelijk! Waar zien we voorbeelden van dat het wel lukt? En wat kunnen we daarvan leren? Sprekers zijn rijksbouwmeester Floris Alkemade en Wouter Jan Verheul (TU Delft), Platform 31, Gemeente Assen, BPD Ontwikkeling, Ecodorp Boekel en Transform.  

Lees het interview Gezamenlijk de balans in binnensteden terugbrengen
Lees het verslag De tie-wrap een tandje strakker

Presentaties

Hoe zorgen we ervoor dat de stad toegankelijk blijft voor mensen en goederen? Uw gastheer in de Verkeerstuin is mobiliteitsexpert Geert Kloppenburg.

In de ochtend gaan we in op de vraag hoe we steden zo kunnen inrichten dat minder verkeer nodig is. We zoomen in op de vraag hoe we kunnen zorgen dat duurzame mobiliteit een prominente rol binnen gebiedsontwikkeling gaat spelen. Arie Bleijenberg (auteur van Nieuwe Mobiliteit en Business Director Infrastructuur bij TNO) bijt het spits af met een presentatie over mobiliteit na het autotijdperk: in 2050 leggen we meer kilometers af in een vliegtuig dan in een auto. In de middag staat de vraag centraal hoe we vervoerssystemen in en tussen steden zo kunnen inrichten dat mobiliteit snel, comfortabel en duurzaam is. Gaat het om nieuwe transportmiddelen of juist om intelligente communicatie? We laten ons inspireren door Stefan Bendiks (Artgineering): ‘E-bike, de stille revolutie’. Daarna komen fraaie voorbeelden van nieuwe of andere vervoersmiddelen aan bod, zoals Den Haag die pioniert met zelfrijdend vervoer en de CargoBikeXL als vervanger voor de transportbusjes in de stad.

PODCAST: De Mobiele Stad

Presentaties

Hoe kunnen we toe met minder fossiele brandstoffen en hoe kunnen we materialen nog beter hergebruiken? Onder leiding van Carolien van Hemel, directeur van het Utrecht Sustainability Institute, gaan we in de ochtend in op de vraag hoe steden kunnen inzetten op minder materiaalverbruik. Spreker Carolien Gehrels (directeur Big Urban Clients Arcadis) geeft een preview van de uitkomsten van de Sustainable Cities Index 2018 en vertelt over de ervaringen van wereldsteden bij duurzame, stedelijke ontwikkeling. In de middag gaat Ton Bastein (TNO) met de deelnemers in gesprek over duurzame stedelijke ontwikkeling in brede zn. Zowel in de ochtend als de middag kun je verscheidene workshops volgen.

Presentaties

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat iederéén wordt gezien in de stad? Dat iedereen kan meedoen? Daarover gaat het onder leiding van Esther van der Voort in misschien wel de meest bijzondere locatie van het congres: het Cliniclowns College. In de ochtend zoomen we in op hoe we bij zorgvragen beter gebruik kunnen maken van de eigen kracht van groepen inwoners. In de middag laten we ons inspireren hoe we de zorg kunnen verbeteren voor mensen die ondersteuning nodig hebben. Je maakt kennis met diverse prachtige, innovatieve initiatieven uit steden in heel Nederland. Samen vertellen zij het verhaal van hoe het sociaal domein in de Nederlandse steden een revolutionaire verandering doormaakt.

Presentaties

Voor grote opgaves als klimaatverandering en voldoende woningen moeten steden steeds meer opschalen naar de regio. Tegelijkertijd gebeurt het werk in de stad steeds meer in de wijk, samen met actieve inwoners en organisaties. Hoe kunnen steden als inspirerende partner in deze netwerken samenwerken? Daarover buigen we ons onder leiding van Boudewijn Steur, programmamanager Democratie en Bestuur van het ministerie van BZK, in Circusschool Amersfoort (immers: de plek waar je leert balanceren!).

In de ochtend richten we ons op nieuwe samenwerkingsvormen tussen inwoners en overheid. We halen de inspiratie onder meer uit New York. Robert Hammond richtte daar met buurtgenoten The High Line op, het inmiddels wereldberoemde ‘park in the sky’. Zijn partner Dan Barash volgde een paar jaar later met The Low Line, een initiatief voor een groot park onder de grond. Frans Soeterbroek (De Ruimtemaker) vertaalt de verhalen naar de Nederlandse context. Daarna schuift u aan bij inspirerende praktijkcases uit diverse Nederlandse steden. In de middag verplaatsen we de aandacht naar regionale samenwerking. Welk schaalniveau van samenwerking kies je voor welk type vraag? Hoe kom je tot een vitale samenwerking? En hoe houden we het democratisch?

Presentaties